De ontwikkeling van groene waterstof is in volle gang. Alleen al in Nederland lopen er honderden pilots, FEED-studies en kleinschalige projecten voor de productie en het transport van waterstof. Ook grotere waterstofprojecten worden opgestart. Een grote rol in die ontwikkeling is weggelegd voor ingenieurs. En dus ook voor ons.
In de afgelopen jaren heeft Iv zich maximaal voorbereid op de ‘doorbraak’ van groene waterstof door mee te pionieren. Denk aan projecten als PosHYdon, een initiatief van het nationale platform Nexstep en kennisinstituut TNO. Het is het eerste project wereldwijd waarbij offshore waterstofproductie en -transport op een bestaand platform wordt getest. Iv heeft onder andere de engineering en systeemintegratie verzorgd voor de aanpassingen op het bestaande platform die nodig zijn voor de productie van waterstof op zee. Hiervoor wordt een elektrolysesysteem geïnstalleerd dat waterstof in de bestaande gas-export pijp injecteert. Daarnaast is Iv kennispartner binnen North Sea Energy, waarvoor Iv als onderdeel van “Offshore energy hubs” een 500MW platform voor groene waterstof heeft ontwikkeld.
‘Er gaat veel gebeuren’
Nog altijd ontwikkelt en oriënteert Iv zich in de volle breedte van de organisatie, want dat waterstof een grote rol gaat spelen, staat wat betreft Fedor van Veen, algemeen directeur van Iv-Offshore & Energy, vast. “Er gaat heel veel gebeuren. Naast de genoemde projecten, kijken we ook naar de import van waterstofdragers, zoals ammoniak. Samen met Escher zijn we druk bezig met het ontwikkelen van onder andere een ammoniak-oplossing, maar ook CO2 afvang oplossingen.”
Er wordt al jaren gewerkt aan en vooral veel geleerd over de kansen op het gebied van waterstofproductie en -transport. Dat leren is voor Iv jaren geleden al begonnen. Fedor: “En we leren nog elke dag bij. Alles wat we hebben geleerd en ontwikkeld, helpt ons om klaar te zijn voor de daadwerkelijke productie. Vanuit concepten gaan we steeds meer in op de details, om die te verfijnen en te verbeteren.”
Modulair ontwerpen
Dat waterstof al lange tijd op de agenda staat in de politiek en het bedrijfsleven, is gezien de potentie en de impact op de wereld niet gek. Net zo min is het vreemd dat het tijd nodig heeft, ziet Fedor. “Kijk naar windenergie. Daar worden nog steeds grote stappen in gezet, maar al met al loopt die ontwikkeling tientallen jaren voor op waterstof. We willen heel snel. De techniek is er, maar de opschaling zal nog jaren in beslag nemen. Daarom kijken we ook naar modulaire ontwerpen, waarbij we op een solide basis met een relatief klein vermogen van 100 MW kunnen starten en dit modulair kunnen uitbreiden naar meer dan 500 MW..”
Om groene waterstof aan land en in de (kleine) industrie te krijgen, is efficiënt transport cruciaal. Ook aan die kant is Iv actief. Escher heeft een technologie ontwikkeld voor het decentraal produceren van groene waterstof uit ammoniak. Ammoniak kenmerkt zich als een uitstekende drager van waterstof die overal in de wereld geproduceerd kan worden door simpel stikstof uit de lucht te halen. De technologie van Escher splitst het ammoniak terug tot waterstof en stikstof, om vervolgens te worden gescheiden in bijna puur waterstof en stikstof. Deze manier van lokaal waterstof produceren kost lokaal slechts een fractie van de energie vergeleken met conventionele lokale waterstof productie met elektrolyse. Het proces is daardoor beduidend minder belastend voor het elektriciteitsnet.
Behoefte aan een afzetmarkt
Voorzichtig ziet commercieel manager Maarten Brandenburg een verandering binnen de markt op het gebied van waterstof. “Er zijn heel veel dingen nodig die bij elkaar moeten aansluiten om productie en afname bij elkaar te brengen. Logistiek gezien is dat een puzzel, daarom is het decentraal produceren van groene waterstof ook een oplossing. Vanuit grote fabrieken is het transport van waterstof, als gas, ingewikkeld en minder duurzaam.” Vooral een ‘afzetmarkt’, zoals die er voor conventionele brandstoffen al decennia is, ontbreekt nog. “Dat moet ontstaan. Maar ik zie wel dat er steeds meer ondernemers zijn die echt wel hun kop willen uitsteken.”
Zoals eerder geschetst: Iv is over de gehele breedte van de organisatie actief op het gebied van waterstof. Want bij productie en de logistieke uitdagingen blijft het niet. Binnen verschillende ketens wordt naar mogelijkheden voor waterstof gekeken. In de omgeving van water wordt bijvoorbeeld gezocht naar wat we kunnen met de zuurstof die bij elektrolyse vrijkomt en kan worden afgevangen. Dit kan vervolgendworden gebruikt voor het voeden van bacteriën.
‘We hebben elkaar nodig’
Het is een voorbeeld van tal van ontwikkelingen. Erik Vegt trekt namens Iv de kar op het gebied van klimaat: wat kunnen wij als ingenieursbureau betekenen in de verduurzaming en de strijd tegen klimaatverandering? “De uitdagingen zijn zo groot, dat kunnen we niet bij één tak van Iv afzonderlijk doen. Daar hebben we elkaar voor nodig”, schetst hij. “Daarom kijken we altijd naar de volle breedte van ons bedrijf. Op het gebied van industrie en infra (transport, red.) zijn er ook veel mogelijkheden. Een toekomst in groene waterstof vraagt om een integrale aanpak.”
Ook Erik ziet veel toekomst in waterstof. “Er ontstaan steeds meer projecten, vaak wel in pilotfases en FEED-studies. Maar ook grotere projecten komen op gang. Daar kunnen en willen we een rol in spelen. Wij lossen heel graag ingewikkelde puzzels op. Zeker als het van groot belang is voor de maatschappij, is dat wat we het liefste doen: een bijdrage leveren voor een toekomstbestendige wereld.”