Wordt drinkwaterbereiding door middel van omgekeerde osmose de standaard in Nederland? Iv-Water

Druk door waterstress

De consument associeert omgekeerde osmose (‘Reverse Osmosis’, of kortweg RO) nog vaak met de drinkwaterbereiding vanuit zeewater of drinkwaterbereiding in gebieden met veel waterstress, omdat deze techniek zich hier heeft bewezen. Nederland heeft in toenemende mate te maken met waterstress. Hierdoor staan zowel de kwantiteit als de kwaliteit van het drinkwater in Nederland steeds meer onder druk.

Wat veroorzaakt deze waterstress?

Er zijn verschillende oorzaken te benoemen voor de druk op onze drinkwaterwaterkwantiteit en -kwaliteit. Ten gevolge van de klimaatverandering ontstaan er langere perioden met lage aanvoer van rivierwater. Deze lage aanvoer heeft direct invloed op de temperatuur en daarmee op de microbiologische kwaliteit van het water. Daarnaast staat de kwaliteit van het rivierwater onder druk ten gevolge van lozingen van pesticiden, medicijnresten en industriële afvalstoffen. De klimaatverandering en een intensiever gebruik van het grondwater, hebben eveneens tot gevolg dat het grondwaterpeil zakt en er verzilting optreedt. Hierdoor komt de kwaliteit van het grondwater onder druk te staan.

Ongeveer 60% van het drinkwater in Nederland wordt momenteel bereid uit grondwater. Het overige drinkwater wordt bereid uit oppervlaktewater. De keuze voor grond- of oppervlaktewater als bron voor drinkwater wordt veelal bepaald door de beschikbaarheid en de kwaliteit van het grondwater in de betreffende regio. Ook distributiekosten van ruwwaterinname vanuit oppervlaktewater speelt hierbij een rol. Grondwater wordt beschouwd als aantrekkelijke bron voor drinkwater, omdat het constant is van kwaliteit en vooralsnog minder dan oppervlaktewater is beïnvloed door menselijk handelen.

Noodzaak tot nieuwe zuiveringsmethoden

Omdat de kwaliteit van beide ruwwaterbronnen onder druk staat, stemmen drinkwaterbedrijven de zuiveringstechnieken voor drinkwaterproductie continu af op de verwachte ruwwater kwaliteit, over 15 tot 20 jaar. Bij de keuze voor de zuiveringstechniek spelen de elementen: kwaliteit (toekomstbestendigheid), bedrijfszekerheid, energiegebruik, CO2-reductie en kostprijs per m3, een belangrijke rol.
In het kader van de aspecten kwaliteit en toekomstbestendigheid voor het leveren van drinkwater heeft de membraamfiltratie met omgekeerde osmose afgelopen decennia haar intrede gedaan in de drinkwaterproductie.

Wat is omgekeerde osmose?

Omgekeerde Osmose is gebaseerd op membraanfiltratie en wordt ingezet voor waterzuivering. Het betreft een fijn membraan en houdt grotere bestanddelen tegen en laat alleen het water en de kleinere bestanddelen door. De effectiviteit van het membraam is niet alleen afhankelijk van de deeltjesgrootte; de polariteit en lading van de bestanddelen zijn medebepalend voor de effectiviteit van de filtratie. Het uiteindelijke filtraat bevat zeer weinig zouten, waardoor het ongeschikt is om direct te drinken. Ook zou het zonder nabehandeling effect kunnen hebben op het leidingwerk voor de distributie. Hiervoor wordt het water weer opgebouwd door middel van remineralisatie met behulp van bijvoorbeeld calcietfiltratie. En vindt er een verdere behandeling plaats met behulp van koolfilters en zandfiltratie. Het voordeel van een membraanfiltratie is dat ook zouten uit het water worden verwijderd. Hierdoor wordt kwalitatief goed drinkwater geborgd, ook bij een mogelijke verzilting van bronnen.

Wanneer wordt een omgekeerde-osmose-installatie interessant?

Lokale omstandigheden, zoals de kwaliteit van het water, de aanwezigheid van specifieke vervuiling in het water en ook de beschikbare ruimte bepalen in grote mate de in te zetten zuiveringsmethode.
De keuze voor omgekeerde osmose voor productie van drinkwater is altijd een afweging van factoren. De constante kwaliteit van het permeaat en de compacte bouw van het proces worden hierbij afgewogen tegen de hogere kostprijs van het drinkwater en hogere energiebehoefte. Verandering van de ruwwaterkwaliteit kan ervoor zorgen dat een drinkwaterbedrijf gedwongen wordt om een conventionele zuivering aan te passen.  Zo kan bijvoorbeeld de terugkerende emissie van afvalstoffen in de rivier, door chemische industrie, een drijfveer zijn om te kiezen voor omgekeerde osmose. Ondanks  bezwaren die deze zuiveringsmethode met zich meebrengt.

Door de locatie-specifieke factoren van de drinkwaterproductie en door veranderende omstandigheden is maatwerk en ervaring nodig om ervoor te zorgen dat de waterzuivering hier goed bij aansluit. De keuze voor omgekeerde osmose is hierbij zeker niet vanzelfsprekend.

Onze ervaring in (integraal) ontwerpen van RO-installaties

Iv-Water heeft ruime ervaring op het gebied van (integraal) ontwerp van installaties met omgekeerde osmose, inclusief de voor- en nabehandeling. Zo ondersteunt Iv-Water Oasen in de begeleiding van het engineeringstraject voor de realisatie van de productielocaties ‘De Hooge Boom’ en ‘De Put’, beiden uitgevoerd met omgekeerde osmose.

De nieuwe zuiveringen bestaan uit een volstroom reverse osmosis (RO) installatie, gevolgd door een nabehandeling in de vorm van ionenwisseling (IEX), calcietfiltratie (CaF) en beluchtings-/ontgassingstoren (BOT). Om de juiste drinkwaterkwaliteit te kunnen produceren wordt ook CO2 en magnesiumchloride (MgCl2) gedoseerd. Het water wordt vervolgens opgeslagen in reinwaterreservoirs en zal met behulp van een nieuwe hogedrukpomp sectie worden gedistribueerd naar de huishoudens.

Iv-Water ondersteunt ook een hoofdrolspeler in de Europese voedingsmiddelenindustrie voor het behalen van een hoge kwaliteit water voor de vereiste productlicentie. In de voedingsmiddelenindustrie wordt omgekeerde osmose als nabehandeling gebruikt voor de zuivering van drinkwater. Dit is nodig om het drinkwater geschikt te maken voor de bereiding van voedsel en voor halffabricaten van medicijnen.
Wil je meer weten over de mogelijkheden van omgekeerde osmose voor jouw project? Paul gaat hier graag over met je in gesprek. Neem contact op via 088 943 3900 of stuur een mail.
Wij zijn altijd op zoek naar nieuw talent. Hoe kun jij ons versterken? Werken bij Iv-groep betekend elke dag werken aan uitdagende en afwisselende projecten. Op kantoor of op locatie. Zelfstandig of met een team van top experts.