Dutch |English nl | en
Nieuwe Sluis Terneuzen: klaar voor de toekomst Iv-Infra

Nieuwe Sluis Terneuzen: klaar voor de toekomst

Een sluis zo groot als die in het Panamakanaal, maar dan dichterbij. De gigantische sluisdeuren en basculebruggen staan inmiddels op hun plaats in de Nieuwe Sluis, die de bereikbaarheid van de havens van Gent en Terneuzen zal vergroten. Iv-Infra maakte het ontwerp van de vier sluisdeuren, de twee basculebruggen en de bewegingswerken van de deuren en de bruggen.

Het huidige sluizencomplex voor de binnen- en zeevaart bestond uit: de Oostsluis, de Westsluis en de Middensluis. Die laatste maakt plaats voor de Nieuwe Sluis, zodat grotere schepen door het sluizencomplex het kanaal Gent-Terneuzen in kunnen varen en de bereikbaarheid van de kanaalzone in zijn geheel wordt verbeterd. 

Vooral de golfslag op de sluisdeuren vanaf de Westerschelde is een bijzonder aspect.

Belangrijk onderdeel van de Nieuwe Sluis zijn de vier sluisdeuren. Deze kunnen via rolgeleidingen worden geopend en gesloten. Twee van de sluisdeuren treden in functie als een van de andere deuren in onderhoud zijn of (door aanvaring) beschadigd zijn. 

Een uitgebreid portfolio
Met het ontwerp van de sluisdeuren wordt weer een groot sluizencomplex toegevoegd aan het portfolio van Iv-Infra. Eerder ontwierp Iv al de sluisdeuren van het Panamakanaal en de Zeesluis IJmuiden. 

Vanwege hun afmetingen zijn de sluisdeuren van Nieuwe Sluis Terneuzen, net als de sluisdeuren van voorgenoemde projecten, in basis uitgevoerd als roldeuren. Ze zijn echter allemaal uniek. Waar in Panama het ontwerp sterk is beïnvloed door de vereiste weerbaarheid ten aanzien van aardbevingen, kenmerkt IJmuiden zich door een gebied met ruimtebeperking en daarmee de noodzaak voor ingenieuze oplossingen om de langste deuren ter wereld te bouwen. 

Golfslag
In Terneuzen is vooral de golfslag op de sluisdeuren vanaf de Westerschelde een bijzonder aspect. De deuren zijn zodanig sterk ontworpen, dat golfslag door voorbijvarende zeeschepen door de deuren kan worden opgevangen, zonder dat er schade of vermoeiing optreedt. Een rollende middenstandsgeleiding zorgt ervoor dat de deur, onder de hoge belastingen, open en dicht kan. 
Niet alleen de sluisdeuren voor Terneuzen zijn uniek, ook voor de basculebruggen geldt dat. Als het gaat om overspanning behoren de twee bruggen tot de grootste van het land, vergelijkbaar met de Erasmusbrug en de Van Brienenoordbrug in Rotterdam. 

Golfbelastingen zijn veel hoger dan windbelastingen; de brug is daarop niet te ontwerpen.

Zoals de deuren bij golfslag en extreme omstandigheden hun werk moeten kunnen blijven doen, geldt dit zeker ook voor de bruggen. Wat dat betreft is klimaatadaptatie (hoe we omgaan met klimaatverandering) in beide ontwerpen terug te zien. De bruggen hebben een uitzonderlijk mechanisme en een dito werking. Want bij een zogenaamde ‘perfect storm’ blijven de bruggen niet dicht, maar worden ze juist opengezet. “Bij stormvloed kan een vloedgolf ontstaan die de brug in één keer zwaar beschadigt of wegslaat. Golfbelastingen zijn veel hoger dan windbelastingen; de brug is daarop niet te ontwerpen”, vertelt Michel Koop, sectorhoofd Stalen & Beweegbare Kunstwerken bij Iv-Infra. “Om dat te voorkomen, wordt de brug bij weersvoorspellingen die kunnen wijzen op een stormvloed juist opengezet en vergrendeld. De bruggen kunnen deze hoge windbelastingen aan.”

Werken met BIM
In de ontwerpfase van de bruggen en deuren, is digitalisering een belangrijke factor. Alle ontwerpen komen terecht in een Building Integrated Model (BIM): een informatiemodel waarin alles ruimtelijk wordt weergegeven. Dit vergemakkelijkt het onderhoud en beheer wanneer de Nieuwe Sluis operationeel is. Dennis: “Alle onderdelen worden hierin opgenomen en vervolgens kun je daar meer informatie aan ophangen. Daarnaast is het BIM-model ook een handige manier om aan te tonen dat alle interfaces kloppen.” Om te zorgen dat alle onderdelen goed in elkaar overgaan en passen, zijn alle disciplines binnen Iv-Infra in dit model meegenomen. “Al in de voorbereidingsfase hebben we het BIM-model gebruikt’’, vult Michel aan, “om de fasering van de werkzaamheden te kunnen presenteren aan de opdrachtgever, zodat zij gedurende het project een steeds completer beeld kreeg van de volledige sluis.”

Je ziet de invloeden van zowel Nederland als Vlaanderen terug in dit project.

Op het gebied van onderhoud blijft Iv-Infra de komende tijd nog betrokken voor advies. Ook in de engineeringsfase is daar al rekening mee gehouden, zeker gezien de grootte van bijvoorbeeld de twee basculebruggen. “Vanwege de enorme afmetingen moesten we daar al vroeg rekening mee houden. Bij kleinere bruggen zijn onderdelen altijd vrij gemakkelijk te vervangen, maar het vervangen van bijvoorbeeld een scharnierpen van een hydraulische cilinder is bij een brug van dit formaat een hele toer, ook vanwege het gewicht”, zegt Michel. “Als ontwerper moeten we gedetailleerd aantonen dat er bijvoorbeeld voldoende ruimte beschikbaar is om onderdelen te kunnen bereiken en vervangen, en daarvoor soms ook de juiste, in de handel niet verkrijgbare, gereedschappen ontwikkelen.”

Het beste van twee werelden
De Nieuwe Sluis Terneuzen is een interessante, grensoverstijgende samenwerking tussen diverse Nederlandse en Vlaamse instellingen en bedrijven. De opdrachtgever, de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie bestaat uit Rijkswaterstaat en de Vlaamse evenknie. Dit vanwege economische belangen. Aannemerscombinatie Sassevaart bestaat uit grote Belgische en Nederlandse bouwers als BAM, DEME, Stadsbader en Van Laere. 

Die Vlaams-Nederlandse connectie spreekt Dennis Alsemgeest van Iv-Infra aan. Hij is als hoofdconstructeur jarenlang betrokken geweest bij het ontwerp van de vier deuren, die eerder dit jaar zijn ingevaren. “Je ziet de invloeden van beide landen terug in dit project. Zowel in contract, de technische eisen aan de deuren als wel in de uitwerking van het ontwerp. Nederland en Vlaanderen hebben veel ervaring met het bouwen van grote, waterbouwkundige projecten, zoals de Afsluitdijk, Zeesluis IJmuiden en de Kieldrechtsluis in Antwerpen. Het is echt fantastisch om te zien dat de kennis en kunde van beide landen in dit project samenkomen.”

Al met al is de Nieuwe Sluis Terneuzen een bijzonder project gebleken, waarbij de onderlinge communicatie en nauwe samenwerking in het integrale ontwerpteam van aannemerscombinatie Sassevaart cruciaal is geweest. 

Wil je meer weten over het project Nieuwe Sluis Terneuzen? Michel gaat hier graag over met je in gesprek. Neem contact op via 088 943 3200 of stuur een mail.