Toekomstbestendige Afsluitdijk door flexibele pompgemalen

De Afsluitdijk is na bijna negentig jaar toe aan een opknapbeurt. De dijk tussen het IJsselmeer en de Waddenzee wordt voorzien van nieuwe pompgemalen: de grootste van Europa. Iv-Infra heeft meegewerkt aan het ontwerp van alle stalen onderdelen.

Niet alleen de ‘leeftijd’ van de Afsluitdijk speelt een rol bij de keuze voor nieuwe pompgemalen. Ook ontwikkelingen met betrekking tot klimaatverandering dragen daaraan bij. De zeespiegel stijgt. Daarom moeten de dijk en de sluizen worden versterkt. Maar minstens zo belangrijk: de waterafvoercapaciteit moet omhoog, om meer water van het IJsselmeer naar de Waddenzee te pompen.

Spuien als het kan, pompen als het moet

De twee nieuwe pompgemalen zijn voor dat laatste verantwoordelijk. Bij het ontwerp is uitgegaan van de benadering: ‘spuien als het kan, pompen als het moet’. Een logische gedachte met het oog op steeds frequenter oplopende waterpeilen door aanvoer uit de IJssel en de Rijn.

Maar wanneer is spuien (het lozen van water door een spuisluis) een optie? In het ideale geval wanneer er laagtij is. Dan kunnen grote hoeveelheden water vanuit het IJsselmeer worden afgevoerd. Wanneer er pieksituaties ontstaan, blijft er de noodzaak van pompen. Iv-Infra heeft bijgedragen aan het nieuwe pompsysteem die voor bovenstaande situaties geschikt is. En die doet wat wordt beoogd: spuien als het kan, pompen als het moet. Hiermee wordt de flexibiliteit van het peilbeheer vergroot.

Constructieve ontwerpen

De pompgemalen worden bij de twee landhoofden in Den Oever aangelegd, zowel aan de oost- als de westkant. Naast de pompen worden er terugslagkleppen, pompschuiven, koepels en krooshekken geplaatst. De pompschuiven hebben een waterkerende functie.

Deze stalen pompschuiven zijn opgebouwd uit verticale dwarsdragers, horizontale hoofddragers en een huidplaat aan de kant van de Waddenzee. Deze zorgt voor de waterkering. Om het plooien van de huidplaat te voorkomen, zijn verstijvingsplaten ontworpen die worden aangebracht.

Er is binnen het ontwerp een belangrijke rol weggelegd voor de terugslagkleppen. Deze beheersen het lekken tijdens het openen en sluiten van de pompschuiven. Deze kleppen bestaan uit een frame met drie kleppen en een montageframe. De klapperende bewegingen worden gedempt door het aanbrengen van een rubberen fender. Bovendien zijn de kleppen hol van binnen, waardoor het onderwatergewicht lager is.

Peter Vrielink van Iv-Infra heeft samen met Moonhee Lee van Witteveen + Bos, een uitgebreid artikel in Bouwen met Staal geschreven over het ontwerp en de werking van de nieuwe pompgemalen. De publicatie is voor leden van het vakblad gratis te lezen via www.vakbladbouwenmetstaal.nl .

Wij zijn altijd op zoek naar nieuw talent. Hoe kun jij ons versterken? Werken bij Iv-groep betekend elke dag werken aan uitdagende en afwisselende projecten. Op kantoor of op locatie. Zelfstandig of met een team van top experts.