Mark vertelt: “Een van de grootste uitdagingen bij aanvang van het project was dat er vrijwel geen goede informatie beschikbaar was van de bestaande situatie van het schip. We zijn het project daarom gestart met inspecties en 3D-laserscanning aan boord. Hiermee hebben we een digitale kopie van het bestaande schip gemaakt. Zonder deze input hadden we ons werk niet kunnen doen. De tekeningen bleken niet altijd met de situatie aan boord overeen te komen, doordat er tijdens de bouw, en na oplevering aan de Indonesische marine, aanpassingen aan het schip zijn gedaan die niet zijn doorgevoerd in de tekeningen. Zo zit er een silo aan boord waar op de tekening een leiding buitenom loopt, maar in wekelijkheid gaat de leiding er doorheen. Situaties die je op voorhand niet verwacht en die je dus via de 3D-scans of door inspecties op het schip boven water moet krijgen. Gelukkig leverde deze leiding in dit geval geen problemen op, maar wanneer je nieuwe systemen in een bestaande situatie gaat inpassen moet je dit soort dingen wel weten om clashes te kunnen voorkomen.”

Het schip gestructureerd doorgronden
De KRI Usman Harun is een van de drie Bung Tomo klasse multirole light fregatten. Het is de eerste, van de drie schepen, die wordt gemoderniseerd. PT LEN Industri is de hoofdaannemer van dit project. Nevesbu verzorgt in opdracht van PT LEN Industri de platform-systeemintegratie engineering. “Ofwel: als ‘platform systems integrator’ is het de taak van Nevesbu om ervoor te zorgen dat het schip en alle systemen straks doen wat ze moeten doen”, vertelt Maurice de Koning, de projectmanager van Nevesbu voor dit project. “Nevesbu heeft op dit gebied echt diepgewortelde ervaring en unieke expertise. Daardoor zijn we in staat om gestructureerd te doorgronden wat er op het schip staat, waar combatsystemen geplaatst moeten worden, aan welke eisen alles moet voldoen en hoe we alle interfaces en technische raakvlakken moeten managen.”

Duizenden puzzelstukjes
Alles waar de bemanning van de KRI Usman Harun dagelijks mee werkt, wordt grootschalig gewijzigd. Zo krijgt het schip onder andere een compleet nieuwe commandocentrale en worden alle kritieke missiesystemen zoals radars, sensoren, navigatie- en communicatiesystemen vervangen door geavanceerde systemen. Configuratiemanagement is een cruciaal onderdeel van het ontwerpproces om al deze systemen in het bestaande schip in te passen. Mark: “Heel plat gezegd omvat dit het maken van een overzicht van alle componenten waaruit het schip bestaat. Elk component in het schip heeft zijn eigen nummer en wordt in het overzicht voorzien van metadata die bijvoorbeeld aangeeft waar in het schip het component zich bevindt en wat ermee moet gebeuren. Alle componenten die niet meer voldoen moeten uit het schip worden verwijderd. Daar komen dan weer nieuwe componenten voor in de plaats. Ook alle nieuwe componenten krijgen een eigen nummer met metadata. In totaal kom je gemakkelijk aan zo’n 30.000 componenten. Het samenvoegen van al die informatie heet configuratiemanagement. Op basis daarvan kunnen lay-out tekeningen, elektriciteitsschema’s, stabiliteitsberekeningen et cetera worden gemaakt en hebben wij intern met de betrokken disciplines afwegingen gemaakt over waar systemen het best kunnen worden geplaatst.” 

Werken met korte lijntjes
Op de werf van PT PAL in Surabaya wordt sinds de zomer van 2022 hard gewerkt aan het verwijderen van alle systemen die van boord moeten. Sindsdien is er continu iemand van Nevesbu aanwezig op de werf voor het leveren van technisch advies. “Het uitvoeren van een modificatieproject als dit is echt heel complex. Op de werf worden heel veel verschillende soorten activiteiten uitgevoerd: van sloopwerkzaamheden tot lassen, bouwen en het installeren van nieuwe software. De kracht van Nevesbu is dat wij heel veel ervaring hebben met dit soort complexe moderniseringsprojecten en deze kennis kunnen overbrengen aan de werf”, vertelt Maurice. “Wij zijn bijvoorbeeld gewend om te registreren wat er van boord gaat en wat het gewicht daarvan is. Dat was de werf in Indonesië niet gewend, dus daar hebben wij procedures voor ontwikkeld. Het is goed dat we kennis kunnen overbrengen van hoe we dit aanpakken volgens Europese standaarden. Daarmee zorgen we er niet alleen voor dat de vertaling van ontwerp naar eindproduct soepel verloopt, maar zo bieden we ook een stukje kwaliteitsbewaking waarbij we de risico’s voor de werf verkleinen. Bij zo’n complex en grootschalig verbouwingsproject kun je niet altijd alles doen zoals voorgeschreven. Soms past iets toch net niet en moet hiervoor ter plaatse een oplossing worden gevonden. Het is echt puzzelen. Als je dan zo’n kort lijntje hebt en goed samenwerkt, ook met Thales Nederland, dan werkt dat erg fijn.” 

Op dit moment is de engineering bijna helemaal afgerond. Als alles volgens planning verloopt is de verbouwing van de Usman Harun medio 2024 gereed. Daarna volgen er een aantal testvaarten, waarbij ook alle vernieuwde systemen zullen worden getest. In ieder geval tot en met die fase blijft Nevesbu betrokken.