Iv-Water verdiept zich in de waterbalans voor productieprocessen en ziet dat er heel veel winst te behalen is: zowel op het gebied van kwantiteit als kwaliteit. Door de waterbalans bij een fabriek, een zuiveringsinstallatie of bijvoorbeeld een afvalverwerkingsbedrijf in kaart te brengen krijgt men inzicht in de water-footprint en kan men onderbouwd keuzen maken in het optimaliseren van de waterhuishouding.

Waterstress
Maar eerst nog even naar het probleem van waterstress. Wat houdt het in en hoe groot is het probleem precies? Waterstress is in feite niet veel meer dan waterschaarste. In Nederland is sprake van verdroging van de grond door perioden van langdurige droogte. Ook verzilting van het grondwater is aan de orde, mede de verdroging in combinatie met de stijging van de zeespiegel en het inklinken van de bodem. Met name de agrarische sector, de natuur, maar ook drinkwaterbedrijven ondervinden last van deze verdroging en verzilting. Naast de beschikbaarheid van water is ook de kwaliteit van het grond- of oppervlaktewater van belang voor de gekozen technologie voor de bereiding van drinkwater. Deze technologieën worden complexer en dus meer kostbaar.

Inventariseren, optimaliseren, waarde toevoegen
Binnen de industrie is er een toenemende behoefte aan een goed inzicht in de waterbalans. Iv-Water stelt deze waterbalans op aan de hand van een stappenplan waar een drietal uitgangspunten leidend zijn: inventarisatie, optimalisatie en waardecreatie. Het begint met het verzamelen van procesdata binnen een bedrijf, dit kan door middel van. data analysen van bestaande meet-en trendingegevens vanuit bijvoorbeeld SCADA systemen en waar nodig door het plaatsen van aanvullende metingen. Deze data analyse geeft antwoord op de vraag hoeveel water wordt ingenomen en weer wordt afgevoerd, wat de kwaliteit van het water is en wat er per procesonderdeel aan kwaliteit en kwantiteit benodigd is.

Vervolgens worden de kansen en mogelijkheden voor optimalisatie van alle bedrijfsprocessen in kaart gebracht. Daar zijn meerdere vraagstukken aan te koppelen, mede afhankelijk van de wensen en eisen vanuit de opdrachtgever maar ook vanuit het perspectief van wet en regelgeving (o.a. vergunningen). Denk aan de mogelijkheden voor het optimaliseren van hergebruik van water, het inzetten en behandelen van gerecirculeerd water met de juiste specificatie en optimalisaties in het transporteren van water. Met andere woorden, het sluiten van kringlopen voor hergebruik. Maar ook het verwezenlijken van duurzaamheidsambities of het verhogen van de beschikbaarheid het benodigde water en daarmee van het primaire proces.

Tot slot wordt gekeken naar het creëren van meerwaarde van het water. Niet alleen door hergebruik, maar ook door het benutten van restproducten en uiteindelijk het verlagen van de eigen water footprint. En realiseren van o.a. energiebesparing en/of chemicaliën verbruik, kortom de ‘total cost of ownership’.

Nu ook Nederland in toenemende mate heeft te maken met waterstress, neemt de urgentie om zuiniger met ons water om te gaan toe. Waar het tot voor kort vanzelfsprekend was dat er voldoende (kwalitatief goed) water voorhanden was, is dat nu geen zekerheid meer. Paul Kloet, adjunct directeur van Iv-Water, denkt dat de industrie goede kansen heeft om hun waterbalans flink te verbeteren. ,,Ondanks dat de industrie stappen maakt, laat het momenteel ook kansen liggen. Bijvoorbeeld als het gaat om het thema circulariteit van water, het opnieuw inzetten van gebruikte waterstromen, al dan niet door het toepassen van (zuiverings)technieken. En mede hierdoor het water efficiënt, met de juiste specificatie in te zetten. Hierdoor kan men in veel gevallen een reductie aan drinkwaterinname realiseren”.

Paul doelt op het feit dat drinkwater, dat in de warme en droge zomer van 2022 zelfs een tijd schaars was in Nederland, relatief goedkoop water is. Dus ook voor bedrijven om in te kopen, zelfs als zij het niet als drinkwater inzetten. Mede daardoor is de waterbalans nu soms scheef. ,, Het is van belang dat men meer het belang van de waarde van water gaat inzien, een mogelijkheid is het verhogen van de prijs, maar ook de maatschappelijk waarde kan een rol spelen, denk aan bijvoorbeeld het verhogen van de duurzaamheidsambities waar de industrie een voorname bijdrage kan leveren”.

Brede kennis en benadering
De positieve gevolgen bij een geoptimaliseerde waterbalans zijn duidelijk: minder waterverspilling, hergebruik van water en dus een reductie van drinkwaterinname draagt al direct bij aan het verlagen van onze waterstress. Daarnaast kan deze balans inzicht bieden voor mogelijk hergebruik van (afval)stoffen uit het behandelde water. Het opstellen van zo’n waterbalans is slechts een begin. Iv-Water heeft de brede kennis in huis om die balans zichtbaar te maken en optimalisaties door te voeren of voor te stellen. Uiteindelijk zijn ook andere specialismen binnen andere divisies nodig om uiteindelijk tot een betere waterhuishouding te komen.

,,Het gaat dan om het bundelen van verschillende technologieën zoals bijvoorbeeld zuiveringstechnieken met filtratie, biologie, omgekeerde osmose en polishing’’, vertelt Paul. ,,Maar uiteindelijk willen we komen tot een integraal ontwerp, waarbij we naast onze procestechnologen, civiel ingenieurs, werktuigbouwkundigen en ‘EIA’ engineers, bijvoorbeeld RAMS-, kosten- en contract deskundigen inzetten. De door Iv gekozen brede benadering heeft voordelen. Het betreft dus niet alleen een keuze in procestechnologie, maar ook een benadering op aspecten zoals onderhoudsbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid (zoals energie verbruik en minimale CO2 uitstoot) en benodigd ruimtebeslag.’’

Het optimaliseren van de waterbalans en het aanpakken van de schaarste vraagt dus om een integrale aanpak, maar ook om een aanpak lange termijn. Niet alleen draagt het bij aan het beperken van watergebruik: de toekomstbestendigheid van (bestaande) installaties bij (water)bedrijven moet worden gegarandeerd en voldoende oppervlakte water en grondwater is essentieel.

Het opstellen van een waterbalans aan de hand van ons stappenplan geeft niet alleen inzicht. Het is wat betreft Paul Kloet meer dan ooit nodig om duurzamer om te gaan met water. Het helpt daarbij wanneer bedrijven naast duurzaamheidsaspecten daar ook economisch voordelen uit kunnen halen. Paul: ,,We willen bijdragen aan de bewustwording van de waarde van water. Als die toeneemt, kunnen we grote een slag slaan.’’

Inmiddels heeft Iv-Water in verschillende industriesectoren zoals in de food, de chemie en afvalverwerking, het stappenplan voor de waterbalans inclusief het uitwerken van de oplossingsrichtingen succesvol ingezet. •