Zoveel mogelijk circulair vormgeven

Beheerders van infrastructuur staan voor de uitdaging de vervangingsopgave zoveel mogelijk circulair vorm te geven. In de praktijk van techniek en aanbesteding levert dat natuurlijk vragen op, zoals: hoe kan circulariteit op een objectieve wijze worden geëvalueerd met het oog op toepassing als gunningscriterium in het publieke aanbestedingstraject? Zijn voor bepaalde type constructies circulair best-practices te onderscheiden? En hoe kunnen die verifieerbaar worden geëvalueerd?

Iv-Infra bracht dit in kaart voor een grote gemeente die de circulaire vervanging van (fiets)bruggen voorbereidt en ontwikkelde een tool waarmee de gemeente in het aanbestedingstraject de circulariteit in brugontwerpen van verschillende aanbieders objectief kan beoordelen. De wens van de gemeente was om circulariteit op een gestandaardiseerde manier te quoteren en daarbij wilde de gemeente ook concreet advies over het meest aangewezen materiaalgebruik en de meest aangewezen technieken bij de bouw van een circulaire brug.

Meest aangewezen materiaalgebruik en bouwtechnieken

Om inzicht te krijgen in wat voor circulaire bruggen de meest aangewezen materialen en bouwtechnieken zijn heeft Iv-Infra een overzicht gemaakt waarin per type brugonderdeel staat aangegeven welke materialen het meest geschikt zijn voor circulair bouwen. Daarbij is onder andere gekeken naar de herbruikbaarheid van onderdelen. Zo is beton, wanneer dit ter plaatse wordt gestort of prefab beton betreft, bijvoorbeeld een interessante optie voor brugpijlers/pylonen in verband met de herbruikbaarheid. Aluminium is een courant materiaal, maar kent een intenstief productieproces. Hout heeft als voordeel dat het gemakkelijk te demonteren en te hergebruiken is. Dit materiaal wordt echter afgeraden voor onderdelen die in de grond of in het water staan.

Inventarisatie circulaire bruggen wereldwijd

Om een beeld te kunnen vormen van wat er mogelijk is ten aanzien van circulaire bruggen heeft Iv-Infra aan de hand van het ReSOLVE raamwerk een inventarisatie gemaakt van circulaire bruggen wereldwijd. Dit raamwerk omvat zes vormen om invulling te geven aan circulariteit: Regenerate, Share, Optimise, Loop, Virtualise en Exchange. Deze inventarisatie heeft geleid tot een longlist met 40 circulaire bruggen. Per brug zijn de kenmerken geïnventariseerd en gewogen. Uiteindelijk is de longlist teruggebracht naar een shortlist van vijf bruggen. Deze shortlist is samengesteld uit bruggen die het hoogst scoorden op de ReSOLVE criteria en tegelijkertijd voldoende onderscheidend van elkaar waren. Zo bevat de top vijf bijvoorbeeld een energieneutrale brug (Maximabrug in Alphen aan den Rijn) en een modulaire brug (Ultrabrug in Rotterdam).

De meest geschikte tool

Om te onderzoeken welke tool het meest geschikt is voor het analyseren en beoordelen van circulariteit, heeft Iv-Infra de meest toegepaste tools beoordeel ten aanzien van het gebruik van de tool en de inhoud. Zo is gekeken naar: is de tool geschikt voor bruggen, is het wel echt een (beslissingsondersteunende) tool, wordt de tool up-to-date gehouden, kwaliteit van de bronnen, objectiviteit, onafhankelijkheid, uitbreidings-en aanpassingsmogelijkheden, gebruiksvriendelijkheid en bewezen kwaliteit (beschikbaarheid van referenties). Qua inhoud is onder andere gekeken in hoeverre de tool let op het beperken van de vraag naar nieuwe en het voorkomen van gebruik van fossiele brandstoffen.

In totaal zijn twaalf tools onderzocht. De conclusie was dat geen van de beschikbare tools op alle aspecten voldoet aan de wensen van de gemeente. Iv-Infra heeft daarom een nieuwe tool ontwikkeld die onderscheid maakt tussen aannemers en ontwerpers, en die kan worden gebruikt voor alle typen bruggen. De ontwerper respectievelijk aannemer dient een serie vragen te beantwoorden die gebaseerd zijn op de cirkels van het circulariteitsmodel van de Ellen MAcArthur Foundation. Hoe kleiner de cirkel, hoe meer punten het betreffende ontwerp krijgt toegekend. De vragen zijn ingedeeld in vier verschillende categorieën: circulariteit (voor en na gebruiksduur), circulariteit (tijdens gebruiksduur), duurzaamheid en overige vragen. De tool berekent de scores per categorie en geeft ook een totale score. Hiermee kunnen de verschillende ontwerpers en aannemers met elkaar worden vergeleken.

Wil je meer weten over circulariteit? Neem dan contact op met Arno via 088 943 3200 of stuur hem een mail.

Wij zijn altijd op zoek naar nieuw talent. Hoe kan jij ons versterken? Werken bij Iv betekent elke dag werken aan uitdagende en afwisselende projecten. Op kantoor of op locatie. Bekijk snel of er in jouw specialisme een uitdaging te vinden is!

Naam:

E-mailadres:

Bericht: