Zoeken

Studie naar waterstofplatform op Noordzee is sterke basis
voor meer Iv-Offshore & Energy

Studie naar waterstofplatform op Noordzee is sterke basis voor meer

Het Nederlandse energienet zit vol. Als er ergens een Gigawatt bij moet aan land, wordt dat inmiddels ingewikkeld. Om te voorzien in de toekomstige energiebehoefte verschuift de aandacht daarom van locaties en mogelijkheden aan land naar het water. De Noordzee, om precies te zijn. Het researchprogramma North Sea Energy (NSE) is door TNO in het leven geroepen om te kijken hoe de Noordzee een belangrijke bron van energie kan worden. Daarbij kijkt NSE naar een integrale aanpak van het energiesysteem, waarin alle pijlers bij elkaar worden genomen: waterstof, wind, aardgas, CO2-afvang en -opslag en energieopslag. Iv-Offshore & Energy is gevraagd de mogelijkheden voor een waterstofplatform uit de kust te onderzoeken. “Dit kan de basis zijn voor meer”, denkt innovatiemanager Niels Verkaik.

Voor mij is een project als dit de reden dat ik dit werk wil doen.

De roep om en vraag naar meer energieopwekking uit natuurlijke bronnen zoals zon, wind en water is urgenter dan ooit. Geopolitieke verhoudingen staan onder druk en fossiele brandstoffen raken op relatief korte termijn uitgeput. De zoektocht naar milieuvriendelijke en natuurlijke energiebronnen is zeer breed. Iv-Offshore & Energy helpt het NSE consortium in de vierde fase van het researchprogramma NSE. Hierbij is een concept ontworpen voor een waterstofplatform, inclusief alle toebehoren. Het gebruik van waterstof als energiedrager is momenteel populair: in tegenstelling tot elektriciteit, kan waterstof grootschalig worden opgeslagen bij overschotten en is het efficiënter te transporteren.

Ook de Nederlandse overheid ziet de urgentie en heeft de ambitie om de komende jaren heel veel meer energie op de Noordzee te produceren. Dat is ook hoe er binnen NSE naar de Noordzee wordt gekeken: als broedplaats van innovaties. Dat de offshore-tak van Iv daaraan bij kan dragen, vindt Niels Verkaik positief. “Voor mij is een project als dit de reden dat ik dit werk wil doen. Nieuwe dingen uitvinden, puzzelen en met wat geluk en wijsheid komt er iets nuttigs uit. Het is gaaf om aan de basis te staan van nieuwe ontwikkelingen.”

Iv-Offshore & Energy is door programmaleider TNO in de arm genomen, juist vanwege de specifieke expertise binnen het bedrijf als het gaat om het ontwerpen van platformen. Naast een platform, wordt ook een waterstofeiland ontworpen. Beide concepten worden vervolgens naast elkaar gelegd om de voors en tegens tegen elkaar af te wegen. Een harde conclusie komt daar niet uit, weet Niels. Dit project bevindt zich dus echt in een studiefase. Niels: “Dit zijn echt studies, ja. Puur om te kijken wat de mogelijkheden en afwegingen zijn. Binnen North Sea Energy wordt gekeken naar de kosten, CO2-emissies, de effecten op de ecologie. Grote conclusies trekken we in deze fase niet, maar we kijken wel naar wat het betekent.”

NSE ziet de Noordzee niet enkel als bron van (nieuwe) energie. Het kijkt naar de zee als geheel, als een systeem. Wat is de ecologische samenstelling van flora en fauna? Wat is er al aanwezig qua infrastructuur? Blijft er genoeg ruimte over voor bijvoorbeeld de visserij? Kortom: er wordt breder gekeken dan alleen de vraag hoeveel (waterstof)energie er uit de Noordzee ‘gevist’ kan worden. Niels. “We zijn gewend om veel opdrachten uit te voeren met betrekking tot het ontwerpen van elektrische substations. Daar zijn we goed in, maar nu worden we al eerder betrokken. We kunnen met deze studie laten zien wat we kunnen en waarom. In die zin zou dit een doorbraak kunnen worden.”

Als je slimme dingen vraagt, krijg je slimme dingen.

Het gebruik van waterstof is overigens niet nieuw. Sterker nog: waterstof wordt al volop ingezet in de industrie, bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven. “Daar hebben ze het nodig als grondstof voor de petrochemie, zoals voor plastics en brandstoffen.” Maar waterstof is ook breder in te zetten, bijvoorbeeld voor transport en woningen.

Dit is de kern van systeemintegratie: puzzelen met onderdelen.

Het waterstofplatform dat door Offshore & Energy is ontworpen, genereert van 500 Megawatt of 85kTA waterstof. Allereerst keek Niels samen met collega Eric van Breukelen naar de benodigde equipment aan boord van het platform. Vervolgens werd hier een logisch en zo efficiënt mogelijke indeling gemaakt en is er gekeken naar het structural design. De belangrijkste factor bij het ontwerp zijn de electrolyzers. Dit equipment maakt daadwerkelijk de waterstof. Zeer puur water wordt via die electrolyzers door stroom omgezet in water- en zuurstof.

Een digitale 3D-rondleiding leert dat het platform indrukwekkend is. Qua systeemintegratie en gebruik van equipment zit het compact en slim in elkaar. “We zijn bij Iv-Offshore & Energy gewend om systeemintegratie te doen. Ik durf te zeggen dat we daar erg goed in zijn”, vervolgt Niels. “We pakken onderdelen en alle procesequipment zoals compressoren, waterpompen, filters en alle meet- en regeltechniek en zoeken uit hoe dat met elkaar moet samenwerken. Dat is de kern van systeemintegratie: puzzelen met onderdelen. Als je slimme dingen vraagt, krijg je slimme dingen. De kunst zit hem in het zo efficiënt mogelijk ontwerpen.” De studie naar de mogelijkheden voor een waterstofplatform op de Noordzee is bijna afgerond. Het project bevindt zich in de laatste fase, waarin gewichtsinschattingen worden gemaakt en finale rapporten worden opgesteld. Dan zit het werk er voor Iv-Offshore & Energy er voorlopig op.

We willen laten zien dat we er klaar voor zijn.

Niels hoopt en verwacht met deelname aan het researchprogramma, naast het leveren van een belangrijke bijdrage voor het energievraagstuk, ook de interesse van (potentiële) opdrachtgevers te hebben gewekt. “Overheden en het bedrijfsleven zijn hierin zeer geïnteresseerd “, weet hij. “Dus natuurlijk gaan we met dit ontwerp rond. We hebben een mooie basis gelegd.”

Maar, zegt Niels: hoewel de urgentie er lijkt te zijn, is er vooral geduld nodig. “Innovaties duren altijd lang. Voordat het haalbaar wordt en iemand durft te investeren, kan je jaren verder zijn. Maar we willen hiermee wel laten zien dat we er klaar voor zijn. We wachten niet. Wanneer het gaat gebeuren? Overheden, niet alleen de Nederlandse, vragen om innovaties. Het komt eraan, maar of dat volgend jaar al is of dat we nog langer moeten wachten, durft niemand te zeggen. De potentie is in ieder geval enorm.”