Dutch |English nl | en
Kansen van de digitale transformatie benutten in infra-projecten
 

Kansen van de digitale transformatie benutten in infra-projecten

“Toen ik een jaar of acht was, was ik al gefascineerd door beweegbare bruggen. Mijn ouders hadden vroeger een boot waarmee we vaak in Nederland op vakantie gingen. Ik vond het als kind altijd een heel spektakel dat bruggen open gingen als wij er onderdoor moesten varen. Ik weet nog goed dat ik me altijd afvroeg hoe dat allemaal tot in detail werkte”, vertelt Sander Ligthart, modelleur/constructeur bij Iv-Infra.

Ik leer veel van collega’s

Sander werkt inmiddels ruim twee jaar bij Iv-Infra op de afdeling waar de ontwerpen van stalen- en beweegbare kunstwerken worden gemaakt. “Mijn afstudeeronderzoek bij Iv-Infra beviel zo goed, dat ik hier graag wilde blijven werken. Iv-Infra werkt aan grote en complexe projecten waardoor collega’s veel kennis en ervaring hebben op het gebied van stalen en beweegbare kunstwerken. Daar wil ik graag veel van leren. Nu ruim twee jaar verder merk ik dat ik al veel zelfstandigheid en verantwoordelijkheid in mijn werk vind. Een voorbeeld daarvan is dat ik momenteel de mogelijkheden van virtual reality (VR) voor de afdeling stalen en beweegbare kunstwerken van Iv-Infra onderzoek. Ik zie in VR echt een toegevoegde waarde voor ons eigen ontwerpproces, maar ook voor opdrachtgevers. Voor zowel nieuwbouw als voor vervanging en renovatie.”
 

Vormgeven aan de digitale transformatie

De wereld verandert continu en technische ontwikkelingen volgen elkaar in razendsnel tempo op. Ook ons ontwerp- en engineeringsproces bevindt zich in een digitale transformatie. Iv bekijkt continu hoe we nieuwe technologieën kunnen inzetten om onze processen nog effciënter in te richten en klanten nog beter van dienst te zijn. Een van de belangrijke ontwikkelingen is de overgang naar parametrisch ontwerpen, waarbij we het ‘tekenen en rekenen’ integreren. Dat wil zeggen dat we een ontwerp vormgeven en dimensioneren aan de hand van eigenschappen als lengte, breedte, hoogte, et cetera, waarna we automatisch de sterkteberekeningen uitvoeren. Wanneer we de dimensies van het ontwerp aanpassen, wordt automatisch de sterkteberekening geactualiseerd en het ontwerp, indien nodig, aangepast door bijvoorbeeld bredere kolommen of meer heipalen toe te passen. Deze techniek biedt enorme effciëntievoordelen.

Een andere interessante ontwikkeling is het aanbrengen van sensoren in/op constructies, waarmee we onder meer trillingen, spanningen, drukken, verplaatsingen en temperaturen kunnen meten en op basis hiervan met onze technische domeinkennis voorspellingen kunnen doen over het (faal)gedrag van de constructie. Dit biedt weer een basis voor het toepassen van voorspellend beheer en onderhoud, eventueel zelfs door het bouwen van een Digital Twin, waarbij we de output van de sensoren zowel visueel als rekenkundig verwerken in een dynamisch 3D-model van de constructie. Een concreet voorbeeld hiervan is een brug van Rijkswaterstaat, die Iv-Infra momenteel heeft voorzien van sensoren en waarvan een 3D-model is gemaakt om de spanningen in de constructie te modelleren ten gevolge van hoge temperaturen. Door dit vervolgens te combineren met weersvoorspellingen (en daarmee met verwachte temperaturen), stellen we Rijkswaterstaat in staat tijdig de brug op de juiste plekken te koelen en daarmee niet- beschikbaarheid en (dus) maatschappelijke hinder te voorkomen.

Tot slot kunnen we Mixed Reality (Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR)) in dit kader noemen. Het is een techniek die zowel waarde biedt voor ons eigen ontwerpproces, als binnen beheer en onderhoud. Sander onderzoekt nu wat de grootste meerwaarde is voor de projecten van Iv-Infra en hoe VR in de praktijk kan worden ingezet. Momenteel ligt de focus hierbij op engineering van bruggen, maar de ambitie is er om dit uiteindelijk breder te trekken over de sectoren.
 

Virtual reality ervaring in huis

Het balletje is gaan rollen toen Iv-Infra werkte aan het ontwerp van de Schipholbrug in de A9 ter hoogte van Amstelveen. In plaats van een interne ontwerpreview met 2D-tekeningen, wilde Iv-Infra ervaren hoe het is om dit ontwerp te reviewen met behulp van een VR-model. Zodoende is contact gezocht met Nevesbu, een van de divisies van Iv-Groep die zich al geruime tijd bezighoudt met het maken van VR-modellen voor de maritieme sector en de kennis en de benodigde hardware in huis heeft. “Nevesbu heeft op ons verzoek een VR-model gemaakt van ons ontwerp van de Schipholbrug. Terwijl wij door het VR-model heen liepen merkte ik dat deze manier van reviewen veel wakker schudt”, zegt Sander. “Veel collega’s zijn enthousiast geworden om het ontwerp zo realistisch te beleven. Je ervaart echt hoe het ontwerp er in de werkelijkheid uit komt te zien en hierbij wordt de menselijke maat nog eens benadrukt. De ontwerpen die wij maken zijn namelijk vaak zo groot dat het moeilijk voor te stellen is hoe het formaat er in het echt uit komt te zien. Ons gevoel was dan ook: dit moeten we veel meer in ons dagelijks werk gaan toepassen! Ik wilde mij hier graag in vastbijten, dus ik ben met Nevesbu gaan praten over hoe zij VR toepassen en wat hun ervaringen zijn. Maar ook in mijn vrije tijd ben ik veel gaan uitzoeken. De hardware van Nevesbu kan ik ook regelmatig lenen, waardoor ik de mogelijkheden voor Iv-Infra echt goed kan uitzoeken. Recent hebben wij een voorlopig ontwerp dat Iv-Infra heeft gemaakt van een beweegbare fietsbrug met hydraulisch bewegingswerk in Amsterdam omgezet in een VR-model. Naderhand hebben we dit VR-model met de opdrachtgever bekeken. De opdrachtgever was onder de indruk van het beeld dat hij kreeg van alle praktische uitdagingen die uit dit voorlopige ontwerp zijn gekomen. Juist in het vroege stadium van een ontwerp kan met behulp van VR de nodige praktische aandachtspunten worden geconstateerd. Dit soort ervaringen en bevindingen helpen ons om VR steeds beter in te zetten, zodat we het uiteindelijk kunnen integreren in ons ontwerpproces.”
 

De meerwaarde voor opdrachtgevers

Een voorbeeld dat de meerwaarde van VR voor het beheer en onderhoud van bruggen goed illustreert, is de ingebruikname van een complexe brugkelder. Met een VR-model van zo’n brugkelder kan een beheerder de technische ruimte al helemaal leren kennen nog voordat de brug wordt opgeleverd. Zo weet men precies welk onderdeel waar zit en hoe dit onderdeel te bereiken is. Ook geeft het model inzicht in zaken als hoe lang het duurt om bij een specifiek onderdeel te komen en hoe complex de situatie ter plaatse is. Dit zijn inzichten die ervoor zorgen dat beheer en onderhoud effciënter kunnen worden uitgevoerd en eventueel nog in het ontwerp verbeterd kunnen worden. En zo zijn er nog wel meer voordelen te benoemen. Iv-Infra voert nu gesprekken om de hardware voor het maken en bekijken van VR-modellen zelf aan te schaffen. De ambitie is om VR op den duur te integreren in het ontwerpproces en om het zeker bij de complexere ontwerpen als standaard aan opdrachtgevers aan te bieden.
 

Oppakken wat op je pad komt

Sander: “Ik waardeer het enorm dat ik de vrijheid en de verantwoordelijkheid krijg om dit voor Iv-Infra uit te zoeken. Dat is ook een van de dingen die ik zo leuk vind aan het werken bij Iv. Het is een bedrijf waarbij je de ruimte krijgt om dingen die op je pad komen op te pakken en verder vorm te geven. Daarbij wordt niet voorgekauwd hoe je dat precies moet doen, maar je wordt er vrij in gelaten om het zelf uit te zoeken en om zelf met oplossingen en ideeën te komen. Ik kan ook echt wel trots zijn op het feit dat ik dus echt een bijdrage kan leveren aan maatschappelijke bouwwerken waar anderen jaren lang profijt van hebben!”