Dutch |English nl | en
Van slib naar biogas in de energiefabriek Iv-Water

Van slib naar biogas in de energiefabriek

Afvalwater wordt tegenwoordig steeds meer gezien als een belangrijke bron van energie en
grondstoffen. Waterschap Rivierenland heeft als doelstelling om in 2030 volledig energieneutraal
te zijn. Om dit te bereiken komt er onder andere op het terrein van rioolwaterzuiveringsinstallatie
(rwzi) Sleeuwijk een energiefabriek te staan. “Dat moet je niet te letterlijk nemen”, vertellen Onno
de Ruiter en Ronny Faasen, van Iv-Water. “We noemen het een energiefabriek, maar eigenlijk is het een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Met als enige verschil dat de installatie zo wordt ingericht dat het slib dat normaal zou worden afgevoerd nu wordt gebruikt voor het produceren van biogas. Een grote stap in het duurzamer maken van deze rwzi, want je wint energie en er is minder afvalproduct en dus zijn er ook minder transportbewegingen. Het is een mooi, uitdagend project, waarin meedenken met de klant centraal staat.”

Een efficiƫnte bundeling van biogasproductie

In oktober 2018 startte Iv-Water met het ontwerp van de energiefabriek voor aannemer Pannekoek GWW, die de installatie vervolgens bouwt voor waterschap Rivierenland. Iv-Water ontwierp de energiefabriek en ondersteunde het waterschap bij de aanvraag van de omgevingsvergunning. Het ambitieuze doel was om de energiefabriek voor het einde van 2020 operationeel te hebben. “De hoeveelheid slib die moet worden verwerkt is erg groot”, legt Ronny uit. “Op rwzi Sleeuwijk wordt het slib van negen omliggende waterzuiveringen verwerkt, net als dat van rwzi Sleeuwijk zelf. De installatie is groot, zeker een van de grotere van Nederland. Het bewust toepassen van schaalvergroting en het bundelen van de slibverwerking gebeurt in verband met efficiency.” Deze oplossing hebben wij als kans aangegeven bij de aanbieding voor het project. “Anders zouden er meerdere kleine installaties gebouwd moeten worden. Het centraliseren van de slibverwerking en biogasproductie betekent ook dat er vanuit verschillende locaties naar Sleeuwijk moet worden gereden met het slib. Je kan al het water daar naartoe rijden, maar je kan natuurlijk ook op locatie het water en slib al scheiden. Dat scheelt een heleboel transportbewegingen. Deze oplossing hebben wij als kans aangegeven bij de aanbieding voor het project, en dit heeft ook zeker bijgedragen aan het ‘winnen’ van de opdracht.”
 

Successen moet je vieren

“Nog een mooi voorbeeld van het meedenken met de klant is de aanvraag van de omgevingsvergunning”, vertelt Onno. “Tijdens het ontwerpproces kwamen we gaandeweg tot inzicht dat - als we deze energiefabriek toevoegen op de rwzi - de randvoorwaarden voor de uitstoot van stikstof beperkend kunnen zijn. Toen hebben we voor onze opdrachtgever met grote spoed, in een maand tijd, het ontwerp aangepast. Uiteindelijk was dit op tijd voor de vergunningsaanvraag. Het was echt een enorme uitdaging! Waren we om tien, elf uur ’s avonds nog bezig met ontwerpen en druk met elkaar in overleg. Op het moment dat de vergunning werd verleend heb ik direct taarten gehaald voor het team. Successen moet je vieren. Dat is sowieso iets wat in dit project heel goed wordt gedaan. De sfeer is uitstekend en dat komt de samenwerking tussen alle betrokken partijen zeker ten goede! Het zijn ook aardig wat partijen die betrokken zijn bij het project: het team van Iv, het waterschap, de hoofdaannemer en verschillende onderaannemers. Soms zit je in een bouwteamoverleg met wel twintig vertegenwoordigers. Heel interessant om met zoveel verschillende disciplines aan tafel te zitten.”

Bij het ontwerp van de energiefabriek maakte Iv gebruik van innovaties uit de markt, zoals de Ephyra®- technologie van RHDHV en de anammox-technologie (NAS-ONE®) van Colsen. Dit project is onderscheidend door het gebruik van bewezen techniek, waarbij eerdere concepten en energiefabrieken een leerschool zijn geweest. “We hoeven niet telkens het wiel zelf uit te vinden. Het is voor ons alleen belangrijk dat het werkt en doet wat het moet doen. Het moet robuust zijn. We doen geen gekke dingen, geen goochelhoed met trucjes, gewoon een degelijk ontwerp”, lacht Ronny. Bij het ontwerp wordt nadrukkelijk rekening gehouden met de wensen vanuit de omgeving. De gehele installatie blijft binnen een hoogte van 7,5 meter en binnen een bebouwingsoppervlak van 1.500 m2. Er wordt een bewezen technologie toegepast, waarbij de temperatuur van de slibvergisting rond de 37 graden Celsius blijft. Hierdoor is de veiligheid gewaarborgd. De energiefabriek zal jaarlijks circa 150.000 m3 slib verwerken en zo’n 2.700.000 m3 biogas produceren. Dit resulteert in 2.000.000 Nm3 aardgas, dat wordt ingebracht in het Nederlandse gasnet. De installatie bestaat onder andere uit twee externe slibbuffers, een ontwateringsgebouw, twee vergistingstanks en een gebouw met apparatuur voor het vergistingsproces. Hiernaast komen er ook een buffer voor uitgegist slib, een gasopwaarderingsinstallatie, een gashouder, een fakkelinstallatie en twee slibsilo’s voor ontwaterd slib. Door dit te doen hebben we het proces versneld.

Kort na de aanvraag van de omgevingsvergunning volgde de uitspraak van de Hoge Raad waardoor de toepassing van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet meer was toegestaan. Iv-Water heeft vervolgens in hoog tempo het ontwerp aangepast door een gasgestookte ketel binnen het al ingediende ontwerp te vervangen.

Aanpassing slibverwerking op zeven rwzi's

Om het slib gereed te maken voor vergisting wordt op zeven rwzi’s de slibverwerking aangepast. Een omvangrijke klus binnen het gehele project. Op maandag 17 augustus is gestart met de eerste installatie, rwzi Zaltbommel. Hier is eerst een tijdelijke verwerkingsinstallatie opgesteld, omdat een rioolwaterzuivering niet uit bedrijf kan worden genomen. De productie van afvalwater is en blijft nu eenmaal een continu proces. Vervolgens is gestart met de demontage van de huidige installatie. Daarna gaan de werkzaamheden door met de montage, het testen en het in bedrijf nemen van de nieuwe slibverwerkingsinstallatie. Op het moment dat deze gereed is, zal de tijdelijke installatie verhuizen naar de volgende locatie. Dit proces vindt elke vijf weken plaats en eindigt uiteindelijk bij rwzi Sliedrecht. Inmiddels is het dan maart 2021.

De opstart van de energiefabriek vindt plaats onder de overall verantwoordelijkheid van Iv-Water. Met Iv in de rol van ‘slibcoach’ vond in oktober 2020 de opstart van de energiefabriek stapsgewijs plaats. “We willen zo snel mogelijk een goede kwaliteit biogas verkrijgen waarbij we blijven voldoen aan de primaire taak van het waterschap: het voldoen aan de gestelde lozingseisen voor gezuiverd afvalwater.” Naast de opstart van de installaties is de opleiding van de operators een belangrijk onderdeel van deze periode. De verwachting is dat de energiefabriek eind januari 2021 geheel operationeel is. Aansluitend volgt een periode van ‘storingsvrij draaien’ en het aantonen van de procesprestaties. “De uitdagingen zijn soms lastig, maar als je ze samen aanpakt en samen ook de successen viert, dan kan je het (haast) onmogelijke toch doen!”, besluiten Onno en Ronny.
Wil je meer weten over de mogelijkheden voor jouw project? Iwan gaat hierover graag met je in gesprek. Neem contact op via 088 943 3200 of stuur een bericht.
Wij zijn altijd op zoek naar nieuw talent. Hoe kan jij ons versterken? Werken bij Iv betekent elke dag werken aan uitdagende en afwisselende projecten. Op kantoor of op locatie. Bekijk snel of er in jouw specialisme een uitdaging te vinden is!