Allereerst: wat is decommissioning nu eigenlijk en waarom moet dat gebeuren? De afgelopen decennia zijn er op de Noordzee rond Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Noorwegen honderden offshore platforms in zee geplaatst om olie en gas te winnen en aan land te brengen. In 1992 sloten alle 15 landen rond de Noordzee het OSPAR-verdrag, waarin staat dat alle olie- en gasinstallaties die niet meer worden gebruikt, moeten worden ontmanteld. Veel van deze platforms staan daarom op de lijst om ontmanteld te worden. Dat wil zeggen: de complete infrastructuur, topside en jacket moeten worden verwijderd. De eigenaren van deze platforms zijn voor de gehele levensduur verantwoordelijk, dus ook voor de decommissioning. 

Het zorgvuldig ontmantelen van de offshore constructies houdt voor Iv in dat de topsides of jackets veilig kunnen worden opgetild en naar het vaste land worden vervoerd, iets waar Luuk Blekman zich de afgelopen drie jaar in heeft gespecialiseerd. En dat proces begint al in een veel eerder stadium: onderzoek, offshore inspecties, het berekenen van het gewicht en het bepalen van de ‘centre of gravity’ van de topside en het jacket.

Luuk volgde samen met een aantal collega’s een offshore training om fysieke survey’s uit te kunnen voeren op platforms. Daardoor is Iv vanaf nu ook in staat om namens opdrachtgevers offshore inspecties uit te voeren. “Dat is een heel mooi onderdeel van ons werk”, vertelt Luuk. “Zonder de mogelijkheid om offshore inspecties uit te voeren zouden we enkel werken in een kantooromgeving en verliest men het gevoel met de praktijk. Het is daarom mooi en heel nuttig om die inspecties ook uit te kunnen voeren. Alles met het idee dat we er in de toekomst klaar voor zijn als een klant vraagt offshore te gaan.”
Tijdens de offshore inspecties wordt onderzocht of de praktijk overeenkomt met de beschikbare tekeningen, rapporten en foto’s. Ook wordt er gecheckt of er in de loop der jaren constructieve veranderingen hebben plaatsgevonden en of er equipment is toegevoegd of weggehaald. Dit om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van het platform, alvorens onder andere het gewicht bepaald kan worden en de modellen voor de lift- en transportanalyses opgesteld worden.

Maar al van achter het bureau wordt veel informatie verzameld in het voortraject. Zeker aan de start van zo’n project is dat een ingewikkelde puzzel. Luuk: “Het is een uitdaging om alle informatie in te winnen en te organiseren. Zorgen dat je niks over het hoofd ziet. Natuurlijk hebben we daar een systeem voor opgezet, zodat we weten hoe informatie binnenkomt en waar we moeten kijken. Het is heel leuk om dat zo op te kunnen lossen. En vergeleken met het begin doen we dat nu al veel sneller. Het doel is om rapporten die we aanbieden aan klanten zo uniform mogelijk worden opgesteld. Dat maakt het makkelijker leesbaar en overzichtelijker.” 

“In een latere fase van de ‘removal engineering’ kijken we of een platform bijvoorbeeld heel blijft bij het optillen en tijdens het transport. Moeten er liftpunten worden toegevoegd? Daar willen we antwoord op”, vervolgt Luuk. “Ook ontwerpen wij een constructie, de grillage, om het platform op te vervoeren. Op een bak worden de topside en jacket op zo’n grillage vast gelast en vervoerd. De grillage zorgt ervoor dat het gewicht gelijkmatig wordt verdeeld en de bak niet beschadigt.” 

Het vastlassen is essentieel om een platform heelhuids aan land te krijgen. De krachten die loskomen bij het vervoeren van zulke gevaartes, kunnen flink oplopen. Een offshore platform kan zomaar 5000 ton wegen (vergelijkbaar met 100 maximaal beladen vrachtwagens) en tóch is het met de technieken en constructies die Luuk en zijn collega’s bedenken mogelijk dat in één geheel te vervoeren.

Vervolgens komen de topside en het jacket aan op een decommissioning-yard. Daar is Iv vaak betrokken bij de load-out analyse. Op een decommissioning-yard wordt zo’n platform vervolgens in losse stukken gesneden. Dat kan weer worden omgesmolten of hergebruikt. “Het bijdragen aan de circulariteit vind ik een van de mooiste aspecten van dit werk”, aldus Luuk. “Het idee dat je iets enorms uit zee haalt en er een nieuwe toepassing voor wordt gevonden, is mooi. En de puzzel om dat voor elkaar te krijgen, maakt de uitdaging compleet. In de tijd dat platforms werden geplaatst, werd er eigenlijk in het design geen rekening mee gehouden dat ze ook weer verwijderd zouden moeten worden. Dat zie je terug. Er is veel bijgebouwd, liftpunten zijn weggehaald, het is nooit een design-eis geweest dat het platform weer moet kunnen worden verwijderd. Dat gaat nu wel veranderen.” 

Daarnaast is bij Iv ook aandacht voor de decommissioning van oude monopiles. Maandenlang is er gewerkt aan een nieuwe manier om die snel en zonder geluidsoverlast weg te kunnen halen. Iv heeft een constructie bedacht waar een grijper vanaf een kraan om een paal heen gaat en een aantal deuken maakt waar het zich als het ware om heen kan vouwen en klemmen om maximale grip te krijgen. Op die manier wordt de paal dan uit het water naar boven gehesen. Deze constructie werkt snel, relatief stil en effectief. 
 

De gepatenteerde methode kan flink bijdragen aan de zorgvuldige ontmanteling. Wat betreft de tools en specialistische kennis die Iv in huis heeft, denkt Luuk dat er een hele wereld is te winnen. Zowel als het gaat om het uitvoeren van de offshore survey’s als de gepatenteerde decommissioning-techniek. “Decommissioning is net begonnen en de komende jaren gaat dat continu door. Er ligt in potentie heel veel werk in en rond de Noordzee op ons te wachten. We bouwen inmiddels een mooie track record op.”